„Jestem społeczny, bo się komunikuję i jestem aktywny” – relacja z realizacji zadania

Szanowni Państwo,

Stowarzyszenie „Stacja Autyzm” właśnie kończy realizację zadania „Jestem społeczny, bo się komunikuję i jestem aktywny” skierowanego do osób z niepełnosprawnością oraz ich rodziców i opiekunów. To zadanie jest kontynuacją zadania „Jestem społeczny bo się komunikuję” zrealizowanego w roku 2022 przez nasze Stowarzyszenie. Oba te zadania miały na celu podniesienie kompetencji społecznych i umiejętności w zakresie komunikowania się osób z niepełnosprawnością z jednoczesną edukacją i wsparciem ich rodziców i opiekunów

Zadanie „Jestem społeczny, bo się komunikuję i jestem aktywny” dofinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021 – 2030. Edycja 2023.

Zakres tegorocznego zadania obejmował:

– przeprowadzenie treningu umiejętności komunikacyjnych i społecznych da czterech grup uczestników – osób z niepełnosprawnościami

– oraz organizację miniwarsztatów z metod komunikacji wspomagającej i alternatywnej „AAC-owy niezbędnik”.

Ponadto przeprowadziliśmy dwie rekrutacje i wyłoniliśmy uczestników zajęć, utworzyliśmy grupy i harmonogramy czasowe, jak również podpisaliśmy umowy z osobami prowadzącymi zajęcia. Dokonaliśmy niezbędnych zakupów i znaleźliśmy miejsca na prowadzenie zajęć.

Głównym celem zajęć skierowanych do dwóch grup najmłodszych uczestników treningu umiejętności społecznych i komunikacyjnych było  kształtowanie  kompetencji komunikacyjnych  przy wykorzystaniu bazy terapeutycznej i dydaktycznej, podniesienie  sprawności komunikacyjnej, a tym samym ułatwienie integracji w społeczeństwie i aktywne w nim uczestniczenie. Podczas zajęć dzieci uczyły się komunikować swoje potrzeby i emocje, poszerzały słownictwo. Uczyły się  słuchania i czekania na swoją kolej. Do komunikacji najmłodsi uczestnicy wykorzystywali  piktogramy oraz komunikatory a także pomoc wysokie technologie – tablet ze specjalistycznym programowaniem. Zachęcano również uczestników do mówienia. W realizacji zajęć wykorzystywane były metody, które prowokowały do działań, rozbudzały zaciekawienie, zainteresowanie, wzmacniały spontaniczną i swobodną aktywność, mobilizowały do podejmowania wyborów, uczyły kreatywności i samodzielności.  Zajęcia odbywały się w sali terapeutycznej jak również na świeżym powietrzu. Zabawy dostarczały dzieciom wiele doświadczeń sensorycznych stymulując wszystkie zmysły.   Podczas zajęć dzieci przygotowywane  były  do wyjścia w miejsce publiczne. Jedna grupa do sali zabaw, zaś druga do kręgielni. Podczas zajęć w kręgielni dzieci uczyły się współpracy, godnej rywalizacji, komunikacji. Ćwiczyły również koordynację ruchową i równowagę.

Celem zajęć w sali zabaw była przede wszystkim komunikacja, wyrażanie emocji, integracja, rozwijanie motoryki dużej i małej dzieci oraz stworzenie możliwości radosnego spędzenia czasu.

Na koniec cykli zajęć odbyły się spotkania z rodzicami i opiekunami najmłodszych uczestników w formie grupowej i indywidualnej. Podczas spotkań terapeuci przekazali rodzicom i opiekunom informacje dotyczące  celu zajęć, wykorzystywanych  pomocy, które mogą pomóc w komunikacji. Starali się uświadomić rodzicom jak ważna jest komunikacja do funkcjonowania w społeczeństwie  i w zaspakajaniu potrzeb.   Podczas konsultacji indywidualnych rodzice i opiekunowie dzielili się swoimi spostrzeżeniami z terapeutami, zadawali konkretne pytania.

Uczestniczące w projekcie, dwie grupy młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością, wzięły udział w dwóch kolejnych modułach zajęć rozwijających umiejętności społeczne i komunikacyjne, poszerzające  w znacznym stopniu zakres samodzielności uczestników zajęć. 

Pierwszy cykl spotkań dotyczył organizacji czasu wolnego i miał na celu przygotowanie i odbycie sensorycznych spacerów do pobliskiego parku.  W ramach zajęć przygotowawczych uczestnicy poszerzali swoje umiejętności praktyczne. Oceniali aktualny stan pogody, dobierali adekwatny strój, uczyli się dokonywania wyborów i komunikowania o nich w miarę posiadanych umiejętności komunikacyjnych. Zajęcia plenerowe i zaplanowane spacery pozwoliły uczestnikom na pełne wykorzystanie oferty rekreacyjnej parku, wielozmysłowe doświadczenie przestrzeni. Były także okazją do stymulacji ruchowej i relaksacji w jesiennej scenerii parku.

Celem drugiego cyku zajęć było rozwijanie samodzielności uczestników i odbycie kilku treningów w pobliskim sklepie. Każdorazowo wyjście na zakupy było poprzedzone praktycznymi ćwiczeniami dotyczącymi ustalania celu zakupów, rozpoznawania i nazywania  potrzebnych produktów, przygotowania listy zakupów, w formie pisemnej lub graficznej.  Uczestnicy utrwalali schemat związany z robieniem zakupów, ćwiczyli możliwe formy komunikacji, gesty, czynności związane z regulowaniem płatności, pakowaniem zakupów,  stosowaniem zwrotów  grzecznościowych. Trening odbywał się w okresie zbliżających się Mikołajek i Świat Bożego Narodzenia, co stworzyło naturalny kontekst do rozwijania kompetencji społecznych związanych z kupowaniem prezentów, różnicowaniem co może być prezentem, pakowaniem prezentów i zakupów niezbędnych do tego  akcesoriów. Ćwiczone umiejętności mogły być utrwalane w naturalnych okolicznościach, w trakcie realnych zakupów. Wielu uczestników miało pierwszą okazję do samodzielnego wyboru i zakupienia upominków, które będą mogli podarować bliskim.

Po każdym  cyklu zajęć dla dwóch „starszych” grup, terapeuci spotkali się z rodzicami i opiekunami w celu omówienia przebiegu zajęć, form i metod pracy, poziomu kompetencji uczestników oraz obszarów do dalszej pracy. Rodzice zostali zaproszeni na spotkania  grupowe i konsultacje indywidualne. 

Do realizacji zajęć treningu umiejętności społecznych i komunikacyjnych oraz spotkań z rodzicami wykorzystano liczne materiały graficzne, zdjęcia, pikotgramy, karty pracy, które ułatwiły uczestnikom realizacje zaplanowanych zadań. Dokumentacja fotograficzna pozwoliła rodzicom na dokładne zapoznanie się z przebiegiem treningów i zakresem aktywności uczestników.   

„AAC- owy niezbędnik” to cykl warsztatów dla rodziców, których dzieci mają złożone problemy w komunikowaniu się, co oznacza, że ich poziom umiejętności komunikacyjnych utrudnia bądź uniemożliwia im informowanie o swoim stanie i potrzebach, wyborach, nawiązywanie  relacji.

W trakcie 10 godzinnych warsztatów rodzice  dowiedzieli się czym jest komunikacja wspomagająca i alternatywna, poznali metody, techniki i różne strategie komunikacyjne ,dowiedzieli się jaką funkcję pełni komunikacja w życiu człowieka i jakie są konsekwencje jej braku, poznali fakty i mity związane z komunikacją alternatywną i wspomagającą AAC. Mieli możliwość zapoznania się z różnorodnymi pomocami niskich i wysokich technologii wykorzystywanymi w komunikowaniu się z osobami ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi.

Istotnym elementem warsztatów były działania praktyczne, każdy z rodziców miał możliwość wykonania dla swojego dziecka planu aktywności, tabliczek wyboru i książeczek komunikacyjnych.

Pomoce te będą wspomagały użytkownika AAC w budowaniu własnego, indywidualnego systemu komunikacyjnego .

Zadanie „Jestem społeczny, bo się komunikuję i jestem aktywny” to projekt dwuletni.

Zakres przewidziany dla roku 2023 został zrealizowany. Wartość wykorzystanych środków finansowych to prawie 50 tys. złotych.

W roku 2024 będziemy kontynuowali zajęcia treningu umiejętności społecznych i komunikacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością W pracy terapeutycznej wykorzystywać będziemy metody wspierające osoby z niepełnosprawnościami – wspomagające i alternatywne metody komunikacji  (AAC).

Dla rodziców i opiekunów zorganizujemy specjalistyczne zajęcia, będzie to „Szkoła dla rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością – warsztaty doskonalące kompetencje wychowawcze” Zajęcia te prowadzone będą przez psychologa.

Do zobaczenia!